آموزش صفرتاصد نحوه آبیاری جویچه ای
آبیاری جویچه ای آبیاری سطحی قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین روش آبیاری است که به آن آبیاری سنتی نیز گفته میشود. سه روش عمده آبیاری سطحی شامل آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری جویچه‌ای است. چگونه در باغ استفاده میشود؟در ایـن روش، ابتـدا زمـین تسطیح و سپس برای کاشت، جویچه هایی با فاصـله مـنظم در سـطح خـاک توسط دستگاه ایجاد می گردد. برای آبیاری آنها نهری در بالادسـت عمـود بـر جویچه ها و در جهت شیب عرضی احداث می شود. آب از درون نهر به داخـل جویچه ها جاری شده و تا رسیدن آب به انتهای جویچه ادامه می یابد (مرحله پیشروی آب)
آبیارى جویچه‌اى (ردیف) چیست؟
آبیارى جویچه‌اى (ردیف) رایج‌ترین شیوه براى آبیارى محصولات زراعى ردیفى است. در مقایسه با سایر روش‌هاى آبیاری، اطلاعات ما درمورد این روش کمتر از شیوه‌هاى دیگر است. در این شیوه آب روى تمام سطح خاک جریان نمى‌یابد، بلکه درون جویچه‌هاى باریک موسوم به فارو، که بین دو ردیف گیاه کاشته شده قرار گرفته‌اند، محدود مى‌شود. آب به‌تدریج در کف و کناره‌هاى شیار نفوذ مى‌کند و خاک مرطوب مى‌شود. نفوذ آب به داخل جدار و کف جویچه‌ها را Intake و سرعت نفوذ به جدار جویچه را Intake Rate گویند. آبیارى فارو (ردیفی) را مى‌توان براى انواع گیاهان ردیفی، خاک‌هاى مختلف و شیوه‌هاى زراعى متعدد به کار برد. با وجود این، لازم است شکل و طول شیارها و فاصله بین آنها مناسب باشد و مدیریت خوبى اعمال شود تا نتیجه مطلوب بدست آید.
براى اجراى آبیارى خوب و مناسب شکل شیارها حائز اهمیت هستند. شیارها معمولاً به شکل V هستند، عرض آنها بین ۲۵ تا ۴۰ میلى‌متر و عمق‌شان بین ۱۵ تا ۳۰ سانتى‌متر است. ولى این ارقام با توجه به مقدار جریان، نوع خاک و نوع محصول متغیر است.
هر شیار مشابه یک کانال باریک است و مى‌بایستى به‌قدر کافى عریض باشد تا آب را منتقل کرده و صدمه‌اى به شیارها وارد نشود. هر جه مقدار جریان زیاد باشد عرض شیار نیز بایستى افزایش یابد.
درخاک‌هاى رسى آب به‌کندى در خاک نفوذ مى‌کند و به همین دلیل گاهى لازم است شیارها کم‌عمق و عریض باشند تا سطح خاکى که با آب تماس پیدا مى‌کند افزایش یابد و آب سریع‌تر جذب شود. اگر شیار خیلى باریک باشد آب قبل از اینکه فرصتى براى نفوذ در خاک داشته باشد به سرعت انتهاى شیار مى‌رسد. لذا در مواردى که شیار بیش از حد باریک باشد ممکن است بذرهایى که در قسمت پشته قرار گرفته‌اند جوانه نزنند.
در خاک‌هاى شنى حرکت جانبى آب معمولاً کم است، بنابراین لازم است شیارها نزدیک هم باشند (با فاصله حداکثر نیم‌متر). در خاک‌هاى رسى دیواره‌هاى شیار بیشتر مرطوب مى‌شوند و فاصله شیارها مى‌تواند تا ۲/۱ متر یا بیشتر باشد. در چنین مواردى اگر فاصله شیارها خیلى زیاد باشد قسمتى از خاک واقع در بین آنها خشکى باقى مى‌ماند و به گیاهان موجود در این قسمت‌ها آب کافى نمى‌رسد.
براى سهولت در انجام عملیات زراعى معمولاً فاصله بین ردیف‌هاى گیاه ۷۵/۰ تا یک متر است. بعضى از گیاهان، از جمله سبزى‌ها، را مى‌توان به‌صورت دو ردیفى کاشت. در چنین مواردى عرض پشته بایستى بیشتر از عرض گیاهان یک ردیفى باشد.
در بیشتر مزراع وسایل موجود براى زراعت و برداشت محصول نیز در تعیین فاصله شیارها نقش دارند. در این قبیل مزارع فاصله بین ردیف‌ها در مورد انواع گیاهان و خاک‌هاى مختلف یکسان انتخاب مى‌شود تا بتوان در تمام قسمت‌هاى مزرعه از ابزارهاى مشابه استفاده کرد. با وجود این، بهتر است فاصله ردیف‌ها به گونه‌اى باشد که رطوبت کافى به تمام قسمت‌هاى مزرعه برسد.
انتخاب طول شیار به چه عواملی بستگى دارد؟
۱. نوع خاک
۲. مقدار جریان
۳. عمق آبیاری
۴. اندازه و شکل مزرعه
۵. شیب زمین
۶. شیوه زراعت
جمع بندی
امروز در رابطه با نحوه آبیاری جویچه ای صحبت کردیم. امیدواریم نهایت لذت را از مطالعه این مطظلب برده و پاسخ سوالات خود را بافته باشید. اما اگر بر هم سوالی در این باره داشتید حتما در بخش کامنت ها با ما اشتراک بگذارید؛ از ابینکه نتا پایان همراه ما بودید، متشکریم.
